Vlaamse parken

Hubertus Vereniging Vlaanderen is het concept van Vlaamse Parken niet ongenegen. Maar momenteel is er echter onvoldoende zicht op de gevolgen van deze ontwikkeling op de jachtbeleving in Vlaanderen.

Tot op heden ontbreekt een rechtszeker beleidskader dat door alle actoren gedragen wordt. De overheid formuleerde de wens om dit beleidskader te vestigen tegen 2023, waarbij de definities, erkenningscriteria, financiering en governance vastgelegd zullen worden. Dit zal een destillaat worden uit de best practices en dus bottom-up groeien. Gezien de verregaande engagementen en potentiële financiële verbintenissen die aan Vlaamse Parken verbonden zijn op lange termijn, lijkt deze beleidsstrategie niet de beste keuze. Aangezien de jachtsector momenteel niet aan boord zit, schept het gebrek aan een rechtskader weinig vertrouwen. Er is geen enkele garantie dat de jachtsector een integraal deel zal kunnen uitmaken van het governance-model dat een Vlaams Park zal beheren.

Jacht is een vandaag een strikt gereglementeerde vorm van natuurmanagement dat verbonden is aan het eigendomsrecht. De Vlaamse Parken moeten gecreëerd worden binnen de vandaag vigerende wetgeving. Er zouden geen juridische implicaties zijn op het jachtgenot in de toekomst, ook niet na toekenning van de labels in 2023. Echter, in de doelstellingenlijst staat opgenomen dat de gebiedscoalitie in een Nationaal Park moet streven naar 50% van haar natuurkern in (natuur)beheerplan type 4 bij indiening of binnen 10 jaar ofwel moet zij streven naar 75% van haar natuurkern in (natuur)beheerplan type 4 binnen 20 jaar. In de doelstellingenlijst van Landschapsparken moet 15 % van het totale areaal, dat minimaal 10.000 ha bedraagt, een natuurbestemming kennen. Het hoeft daarbij niet om natuur ‘sensu strictu’ te gaan. Het kader hiervoor en de mogelijke implicaties zijn te onduidelijk omschreven in de oproep.

De praktijk in de Sigmagebieden en de houding van het Agentschap voor Natuur en Bos hebben ons geleerd dat jacht in natuurreservaten type 4 een volledig uitgeholde, of beter een onbestaande figuur is. Op de website van het Agentschap staat:
“Onbeperkte jacht is niet toegelaten … Bij de aanvraag tot afwijking op de verbodsbepalingen moet volgende verduidelijkt worden:
De beheerder toont aan dat de regulering van de fauna nodig is voor de realisatie van de ecologische doelstellingen en/of toont aan dat de realisatie van de ecologische doelstellingen niet verhinderd worden. …”

Dit toont aan dat de Vlaamse overheid jacht enkel toestaat in het kader van exoten- en overlastbestrijding. Jacht als ecosysteemdienst wordt geweerd. Bovendien keurt de Vlaamse overheid het wild- en faunabeheer goed in een door haar goedgekeurd faunabeheerplan binnen een wildbeheereenheid. Ofschoon een Vlaams Park (momenteel) geen expliciete restricties oplegt ten aanzien van de vigerende wetgeving, doet de praktijkervaring en de houding van de Vlaamse overheid dat inherent wel vanuit haar doelstelling te streven naar een verhoogd areaal in type 4 natuurbeheerplannen. Hiermee komt een coherent wild- en faunabeheer binnen de wildbeheereenheid en het genot van de jager in het gedrang. Potentieel ondermijnt deze visie zelf de langetermijndoelstellingen van een verhoogde natuurkwaliteit. Landbouwers zullen immers eerst schade moeten ondervinden alvorens er zal kunnen opgetreden worden door de jagers in plaats van een over de tijd gespreid beheer uit te voeren waarmee een populatie op peil en dus ook de daarmee verbonden landbouwschade binnen de perken gehouden wordt. Deze visie ondermijnt dus niet enkel het sectoraal draagvlak binnen de jachtsector, ook het sectoraal draagvlak binnen de landbouwsector zal hierdoor laag zijn.

Bovendien draagt Vlaamse overheid draagt participatie hoog in het vaandel. Door iedere stakeholder te betrekken bij de genese van de Nationale Parken ontstaat een stabiel lokaal draagvlak. Immers, het zijn de lokale eigenaars en stakeholders uit het buitengebied die potentieel geïmpacteerd zullen worden door het toekomstige Vlaamse Parken. Tot op vandaag wordt de jachtsector niet als officiële gesprekspartner aan tafel gevraagd, alleszins niet in het stadium van de redactie van een conceptnota’s die recent werden ingediend. Dat was nochtans de fase waarbij het fundament gelegd werd.

Als een van de grootste, zo niet de grootste, private beheerders in de natuur vraagt Hubertus Vereniging Vlaanderen garanties naar het voortbestaan van jacht als vorm van natuurbeheer en ecosysteemdienst zonder ruimtelijke inboeting. Hubertus Vereniging Vlaanderen kan enkel haar medewerking verlenen in de Masterplanfase van de Vlaamse Parken onder voorbehoud dat alle jachtactiviteiten, zijnde de drie rechtsfiguren – jacht, bijzondere jacht en bestrijding-, naast elkaar kunnen blijven plaatsvinden zonder bijkomende restricties na de toekenning van het label ‘Vlaams Park’.