Botulisme verlamt waterwild: zorg voor stromend water in vijvers
Experts waarschuwen voor de snelle verspreiding van botulisme, een voedselvergiftiging die watervogels langzaam doet verlammen. Wat kunnen jagers doen ter preventie?
- Wat is botulisme?
Simpel gesteld, botulisme is een voedselvergiftiging veroorzaakt door de toxines die een bacterie afscheidt. Doordat Vlaanderen nu kreunt onder een hittegolf waarschuwen experts voor de snelle verspreiding ervan. Want de microbe gedijt namelijk perfect in zuurstofarme gebieden zoals opgewarmde poelen, of vijvers zonder veel beweging of toevoer van vers water. Ook karkassen van eenden en de restanten van dode vissen vormen de ideale broedcultuur: vliegen leggen eitjes in het rottende vlees, de larven nemen de bacterie op en verspreiden de bacterie door op hun beurt als voedsel te dienen voor vogels.
Media maakten ondertussen al gewag van twintig zieke exemplaren in Sint-Huibrechts-Lille, Neerpelt, Overpelt en van een tiental vogels in Wemmel.
- Hoe herken je eend met botulisme?
Een vogel met botulisme valt makkelijk op door zijn hulpeloos gedrag. Het gif van de bacterie zorgt voor een verstoring van de signalen tussen de hersenen en de spieren van het dier, wat leidt tot verlammingsverschijnselen.
In het begin van de besmetting zorgt dat voor problemen bij het opstijgen en landen, doordat de vleugel begint af te hangen, of omdat de poot niet meer over voldoende kracht beschikt. In een verder gevorderd stadium kan de vogel zelfs helemaal niet meer bewegen. Het hoofdje hangt dan slap op de grond. In de meeste gevallen, tenzij bij een tijdige redding van de mens, sterft het dier door verdrinking, door een gebrek aan voedsel of door het begeven van de hartspier.
- Wat kunnen jagers doen?
Jagers die over waterwild in hun revier beschikken, kunnen zeker een aantal maatregelen nemen. Te beginnen met waakzaam zijn, en het verwijderen van de aangetaste kadavers en die naar een verbrandingsinstallatie brengen. Dat moet een verdere verspreiding indammen. Belangrijke tip: draag altijd handschoenen en ontsmet wondjes voor alle zekerheid. Sommige variaties van de bacterie zijn namelijk gevaarlijk voor de mens na contact, en kunnen misselijkheid veroorzaken, een verminderde blik, problemen met het slikken en praten, of zelfs ademhalingsproblemen. Bij onzekerheid contacteer meteen de dokter. Volgens experts vormen de gevonden exemplaren gelukkig (voorlopig) geen gevaar.
En wat met levende vogels die aangetast blijken? Proberen te vangen en overbrengen naar een opvangcentrum voor behandeling.
De belangrijkste preventieve maatregel luidt: zorg voor voldoende stroming in het water. Bijvoorbeeld door een pomp aan te leggen, die het water opspuit. Wie zelf niet over het nodig materieel beschikt, kan altijd even bellen naar de brandweer met de vraag om even langs te komen. Ook belangrijk: voeder de dieren niet bij. Want voedsel verrijkt het water en zorgt bij rotting voor zuurstofarme omstandigheden.
