Naamgeving
Wetenschappelijk: Pica pica
Frans: Pie
Engels: Magpie
Duits: Elster
Uiterlijk
De ekster is zwart van kleur met een groene en paarse glans; de buik en scapulieren (schouderveren) zijn wit. De gegradueerde staart is zwart, glanzend met groen en roodpaars. Het verenkleed van beide geslachten lijkt op elkaar, maar de vrouwtjes zijn net iets kleiner. De jongen lijken op de volwassen dieren, maar hebben in het begin weinig glans. Ook hun staart is korter.
De ekster is 46 tot 50 cm lang, inclusief de staart die 20 tot 30cm lang is. De spanwijdte van de vleugels is 52 tot 60 cm breed. Zijn gewicht ligt tussen de 180 en 270 kg.
Voedsel
Eksters zijn alleseters. Ze eten jonge vogels en eieren, jonge of kleine zoogdieren, insecten, restjes en aas, mais, graan en ander plantaardig materiaal.
Biotoop
De voorkeur gaat uit naar open landschap met verspreid wat bomen. Eksters zijn normaalgesproken afwezig in boomloze gebieden en dichte bossen. Ze broeden soms in hoge dichtheden in voorstedelijke omgevingen zoals parken en tuinen. Ze kunnen vaak dicht bij het centrum van steden worden aangetroffen. Hier kunnen ze profiteren van het extra voedsel dat mensen achterlaten.
Voortplanting
Eksters zijn monogaam en de paren blijven vaak van broedseizoen tot broedseizoen bij elkaar. Het broedseizoen vindt plaats in de lente en in deze periode voeren de vogels een baltsvertoning uit om een partner aan te trekken of om de paarband te versterken.
Eksters geven de voorkeur aan hoge bomen voor hun omvangrijke nest, dat ze stevig vastmaken aan een centrale vork in de bovenste takken. Waar bomen schaars zijn, maar zelfs in het goed beboste land, worden soms nesten gebouwd in struiken en heggen.
Legsels worden meestal van eind maart tot in juni gelegd en bevatten meestal 5 tot 6 eieren. De eileg bereikt een piek in april. De eieren worden binnen de 21 tot 22 dagen uitgebroed door het vrouwtje en op het nest gevoed door het mannetje. De kuikens komen bijna naakt met gesloten ogen uit het ei. De jongen openen hun ogen 7 tot 8 dagen nadat ze uit het ei zijn gekomen. Ze vliegen uit na ongeveer 6 weken, maar de ouders blijven hun kuikens nog een aantal dagen voeden. Ze beschermen de jongen ook tegen roofdieren, omdat ze niet goed kunnen vliegen, waardoor ze kwetsbaar zijn.
Gedrag
Eksters leven in paren en bezetten meestal hetzelfde territorium in opeenvolgende jaren. Buiten het broedseizoen verzamelen ze zich vaak in luidruchtige groepen die rondvliegen en zelfs allerlei vertoningen geven. Deze vogels zijn overdag actief en brengen het grootste deel van de tijd foeragerend door. Ze kunnen ook voedsel stelen van andere vogels of het verstoppen in een holletje in de grond, voor later gebruik.
Populatie
De ekster is zeer algemeen en komt in bijna heel Vlaanderen voor. Alleen in zeer open landschappen of zeer dicht beboste streken zijn de dichtheden opvallend lager. Ekster heeft zich sterk aangepast aan het verstedelijkte karakter van Vlaanderen waar hij makkelijk nestgelegenheid vindt en aan voedsel geraakt. Tijdens en voorafgaand aan de vorige atlasperiode (2000-2002) werd nog een grote toename vastgesteld. Op basis van ‘Broedvogels in Vlaanderen 2013-2018’ blijft de populatie van ekster stabiel binnen Vlaanderen.
Opvallend is dat Ekster het duidelijk minder goed doet in de meer natuurlijke leefgebieden (bossen, heide & duinen), maar blijft toenemen in suburbaan en urbaan gebied.
