De Aziatische hoornaar: een gevaar voor de mens
Jagers kunnen helpen met het bestrijden van de Aziatische hoornaar, een wespensoort die vernietigend uithaalt naar bijen en mensen. Hoe? Door jachtkansels en jachtrevieren te controleren op nesten.
In 2004 is er via een scheepslading uit China een bevruchte koningin van de Aziatische hoornaar in de omgeving van Bordeaux terecht gekomen. Een incident met zeer grote gevolgen. Deze wespachtige is in hoog tempo Europa aan het koloniseren. Vlaanderen is helaas ook bereikt. Deze invasieve exoot is zeer schadelijk voor biodiversiteit en landbouw en staat bovenaan de lijst van de te verdelgen insecten in Europa. Vooral voor bijen vormt deze hoornaar een grote bedreiging.
In het voorjaar verlaten de koninginnen hun schuilplaats en maken ze een nieuw nest. In een eerste fase is dit klein. Dergelijke nesten maken ze altijd op een beschutte plaats, heel vaak in door mensen gemaakte locaties. Schuren, tuinhuisjes, afdaken, luifels, en ja… ook in jachtkansels. Ook in struiken en hagen kan een koningin een nieuw nest maken.
De voorjaarsnesten bevinden zich dicht bij de grond of op maximum enkele meters hoogte. In dit stadium is verdelging door een professionele verdelger nog eenvoudig uit te voeren.
Hoe herken je een Aziatische hoornaar?
Een Aziatische hoornaar is ongeveer 3,5 cm groot. Zij is vooral zwart van kleur. De kop heeft opvallend oranje plekken. Ook op het achterlijf heeft zij een oranje band, en de poten zijn half zwart, half geel van kleur. Dit laatste is een zekere manier om de soort te onderscheiden. Regelmatig is er verwarring met de Europese hoornaar. Deze is groter, vooral roodbruin van kleur, maar heeft meerdere gele banden op het achterlijf. Ook de pootjes zijn volledig in de roodbruine kleur. De Europese hoornaar is nuttig, zachtaardig en moet zeker niet verdelgd worden.
Het Vlaams Bijeninstituut heeft enkele video’s gemaakt over de Aziatische hoornaar. Deze zijn eenvoudig te vinden op de website van de organisatie.
Hoe herken je een nest van de Aziatische hoornaar?
Wanneer een koningin een nest begint te maken, zoekt ze een beschutte plaats. Eerst start ze met een raat van een drietal cellen en daarrond bouwt ze een bescherming. Deze heeft in het begin de grootte van een pingpongbal maar wordt snel groter en groter. Na enkele weken zal de bol al de grootte van een meloen hebben. Op het einde van het voorjaar, begin van de zomer, kan een nest de grootte hebben van een volleybal. De kleur van het nest is meestal lichtbruin. In de zomer beginnen de werksters een tweede definitief nest te maken. Dit bevindt zich meestal in een hoge boomtop in de buurt van dit eerste nest. Deze nesten kunnen dan uitgroeien tot 1 meter groot. Door het bladerdek zijn deze nesten meestal zeer moeilijk te zien. Toch is het heel belangrijk om dergelijke nesten te vinden. De soort maakt in deze grote nesten tot 500 jonge koninginnen aan die het jaar daarop de cyclus kunnen hervatten. Gezien de leden van Hubertus Vereniging Vlaanderen veel natuurgebieden beheren, is hulp van de jachtsector in deze zeer gewenst -bekijk hierover de extra uitzending op Hubertus TV. De nesten dienen gevonden en verdelgd te worden voor het uitvliegen van de jonge koninginnen (vanaf september…).
Wat moet je doen als je denkt een Aziatische hoornaar of een nest ervan te hebben gezien?
Probeer een foto te maken en maak een melding op www.vespawatch.be. Belangrijk, neem ook een foto van het insect zelf, want in het beginstadium is het niet altijd gemakkelijk om het onderscheid te zien tussen een nest van een hoornaar of van een andere wesp.
Na het plaatsen van de foto’s op de website van vespawatch kan je (na +/-24 uur) bekijken of je melding als Aziatische hoornaar bevestigd wordt. Indien positief voor een individuele Aziatische hoornaar gaan speurders op zoek naar het nest. Indien positief voor een nest wordt contact genomen om het nest te komen verdelgen. Alle andere insecten zijn zeer nuttig. De Europese hoornaar is een vijand van de Aziatische soort en, laat het ons herhalen, mag dus niet verdelgd worden.
Het Vlaams Bijeninstituut (VBI) heeft de overheidsopdracht voor de opsporing en verdelging van de Aziatische hoornaar op het Vlaamse grondgebied. Dit artikel is een rechtstreeks gevolg van de samenwerking tussen Hubertus Vereniging Vlaanderen en het VBI.
