‘Ik ben geen jager. Mag ik dan ook invasieve soorten zoals de Nijlgans bestrijden?’ Die vraag beantwoordt advocaat Erik Nauwelaerts in het ledenmagazine van september van Hubertus Vereniging Vlaanderen.
Context
Ik ben jager, maar ook een fervente visser. Aan de vijver van onze visclub zorgen nijlganzen voor overlast. De voorzitter, tevens eigenaar van het domein, vraagt aan mij om het probleem op te lossen. Het perceel is echter niet ingekleurd in een jachtplan. Mag ik iets doen?
Welke formaliteiten zijn nodig?
De nijlgans is volgens de Europese regelgeving een zorgwekkende invasieve uitheemse soort, kortweg een ‘invasieve exoot’. In 2016 werd de Europese Verordening om de introductie en verspreiding van uitheemse invasieve soorten tegen te gaan geïmplementeerd in het Soortenbesluit. Volgens het Soortenbesluit mogen we specimens van in het wild voorkomende uitheemse soorten bestrijden. Bijlage 3/1 regelt de voorwaarden om tot de bestrijding ervan te kunnen overgaan en om dit zo efficiënt en zo snel mogelijk te laten verlopen, werden de bestrijdingsmogelijkheden zo ruim mogelijk en de administratieve verplichtingen minimaal gehouden. Om die reden moet er geen voorafgaande melding worden gedaan aan het ANB om exoten te bestrijden. Bij bestrijding zijn er geen oppervlaktevereisten van minimum 40 hectaren en de administratieve verplichtingen zoals een goedgekeurd jachtplan zijn niet toepasselijk. Voor men de bestrijding van nijlganzen mag aanvatten, moeten er geen preventieve maatregelen toegepast worden, hetgeen de ‘Code Goede Praktijk’ wel vereist bij de bestrijding van jachtwildsoorten zoals bijvoorbeeld de houtduif. De bestrijding mag uitgevoerd worden door de eigenaar, de huurder, de exploitant of de grondgebruiker van het terrein. De jachtrechthouder wordt door de wetgever beschouwd als grondgebruiker. Als ‘derde’ mag je tevens de bestrijding uitvoeren op voorwaarde dat je beschikt over een schriftelijke toestemming van de eigenaar, de verhuurder, de exploitant of de grondgebruiker.
Welke middelen zijn toegestaan en wanneer mag je bestrijden?
Bestrijding van exoten is gedurende het hele jaar toegestaan, zowel overdag als ‘s nachts.
Het gebruik van vuurwapens, lucht- en gasdrukwapens is enkel toegestaan voor personen die in het bezit zijn van een geldig jachtverlof en dit tussen één uur voor de officiële zonsopgang en één uur na de officiële zonsondergang.
Inderdaad, naast het gebruik van alle vuurwapens die volgens het Jachtvoorwaardenbesluit zijn toegestaan, zijn specifiek voor de bestrijding van exoten ook lucht- en gasdrukwapens met een getrokken loop met een diameter van minimaal 4,5 mm en een minimale trefenergie van 17 joule op 35 meter van de loopmond toegelaten.
Vele middelen, die anders vaak verboden zijn, zoals levende uitheemse lokdieren, (alle) akoestische hulpmiddelen, apparaten om vangstplaatsen te verlichten en kunstmatige lichtbronnen zijn expliciet toegelaten voor de bestrijding van exoten. Roofvogels mogen gebruikt worden, evenals netten, vangkooien en vallen. Je moet de netten, vallen en kooien wel dagelijks controleren en alle bijvangsten onmiddellijk vrijlaten. De gevangen nijlganzen moet je onmiddellijk op een diervriendelijke manier doden. Je mag de gedode specimens zelf consumeren.
Vergeet op de vangmiddelen geen weersbestendig plaatje aan te brengen waarop de naam van de te bestrijden soort, het telefoonnummer van het ANB en, in voorkomend geval, het jachtverlofnummer van de plaatser vermeld staan. Enkel indien je nog een afwijking zou willen op de toegelaten tijdsperiode of op de ruime opsomming aan toegelaten middelen, moet er een toelating aan het ANB gevraagd worden. Het ANB neemt een beslissing binnen de vijf werkdagen wanneer je een gemotiveerde afwijking bij hoogdringendheid indient, binnen de twintig dagen in het andere geval. De beslissingstermijn kan mits motivatie door het ANB telkens met eenzelfde termijn verlengd worden. Tegen een weigering tot het verlenen van een afwijking kan er binnen een termijn van dertig kalenderdagen beroep worden ingesteld bij de minister.
Conclusie
De bestrijding van nijlganzen kan je gerust uitvoeren op een domein dat niet ingekleurd is op een jachtplan. Het Soortenbesluit geeft je daar ruime mogelijkheden toe. Indien je over een geldig jachtverlof beschikt, kan de bestrijding met vuurwapens, alsook met lucht- en gasdrukwapens.
Je hoeft aan geen enkele formaliteit te voldoen, indien je geen gebruik wenst te maken van vuur-, gas- en luchtdrukwapens tussen één uur na zonsondergang en één uur voor zonsopgang of wanneer je geen bijkomende middelen wenst in te zetten dan degene beschreven in bijlage 3/1.
Hou er wel rekening mee dat wanneer je geen jachtrechthouder bent, je een een schriftelijke toestemming van de eigenaar, de huurder, de exploitant of de grondgebruiker van het terrein moet hebben.
Tekst: Erik Nauwelaerts, advocaat