vervolg van “Het soortenbeschermingsprogramma bever uitgelegd 1/3”
De bever als ecosysteem-ingenieur
Het landschap lezen, perfect weten waar de dam moet komen en dan een stevige constructie neerpoten met een ongeziene werkijver. En dat zonder tussenkomst van studiebureaus en rekenmodellen. Petje af. Bevers zijn als het ware ecosysteem-ingenieurs. Ze creëren leefgebied voor vele soorten waaronder vissen, amfibieën en vogels. De positieve impact van bevers situeert zich niet enkel op het vlak van biodiversiteit, de bever is ook een bondgenoot in het verhogen van de weerbaarheid van het Vlaamse landschap tegen droogte en klimaatverandering.
Maar in gebieden met intensief menselijk gebruik, zoals Vlaanderen, kan dat wel eens botsen. Akkers die onder water komen te staan, een ondergraven fietspad, een bos dat niet meer toegankelijk is … Door het bouwen van dammen of het graven van holen doorkruist de bever soms de menselijke inrichting van het landschap wat kan leiden tot overlast en schade.
Het soortenbeschermingsprogramma bever
In 2015 werd een eerste soortenbeschermingsprogramma (SBP) uitgewerkt voor Vlaanderen. Het tweede soortenbeschermingsprogramma, goedgekeurd in januari 2024, moet het verder duurzaam samenleven met de bever verzekeren.
Bevers genieten een strikte bescherming (bijlage 2 en 4 van de Europese habitatrichtlijn) dus een eerste belangrijke doelstelling van het SBP is het behoud van de populatie bevers in een gunstige staat van instandhouding. Hiervoor bakenen we kernleefgebieden af waar de soort zich op een natuurlijke, ongestoorde manier kan gedragen. Het monitoren van de populatiegrootte behoort ook tot de acties.
Daarnaast focust het SBP op het vermijden van overlast en schade. Het volledige actieplan bespreken is hier niet mogelijk dus we zoomen in op enkele belangrijke aspecten.
Technische maatregelen
Het achtergrondrapport bij het SBP bevat een uitgebreid overzicht van mogelijke (technische) maatregelen om het samenleven met de bever te bevorderen. Dat gaat van het aanbrengen van boombescherming tot het openhouden van monniken van visvijvers. Tijdens de looptijd van het SBP zal deze ‘code goede praktijk bij beveroverlast’ verder groeien met de laatste bevindingen en praktijkvoorbeelden.
Het volledige soortenbeschermingsprogramma bever en het bijhorende achtergrondtrapport is te raadplegen op de dienstensite van Natuur en Bos.