Dat een organisatie zoals Natuurpunt openlijk erkent dat de vos een groot probleem vormt voor akker- en weidevogels verdient respect. Het is geen gemakkelijke vaststelling, zeker gezien een aanzienlijk deel van hun achterban tegen elke vorm van faunabeheer, predatorcontrole en jacht is. Toch wijzen de feiten duidelijk in één richting: zonder ingrijpen dreigen populaties akker- en weidevogels te verdwijnen door de impact van vossen.
De vos is een prachtig dier, maar blijft een predator
De vos vormt als opportunistische predator een directe bedreiging voor akker- en weidevogels zoals de grutto, kievit en veldleeuwerik, patrijs. Hoewel vossen prachtige dieren zijn zorgt de grote van hun populatie voor een onhoudbare druk op andere soorten. De vos heeft in Vlaanderen geen natuurlijke vijanden en heeft daardoor vrij spel in onze natuur om andere soorten geleidelijk aan te laten verdwijnen.
Natuurpunt stelde vast dat de aantallen weidevogels in de Uitkerkse Polder opnieuw kelderden door predatie van de vos. De oplossing? Natuurgebieden omheinen met een vossenraster. Dit toont aan hoe ernstig de situatie is, maar is afrasteren een oplossing?
De beperkingen van afrasteren
Hoewel afrasteren een tijdelijke en lokale oplossing kan bieden, stelt HVV zich toch enkele pertinente vragen:
- Wanneer je een gebied afrastert, hoe zeker ben je dat er geen enkele vos in het afgerasterd gebied nog aanwezig is en, indien toch, wat doe je met die exemplaren?
- Is het afrasteren van een gebied niet simpelweg het probleem verschuiven naar nabijgelegen gebieden, waar de druk op fauna mogelijk nog groter wordt?
- Wat gebeurt er als een vos toch het raster weet binnen te dringen? De vogels binnen het afgerasterd gebied zijn dan een gemakkelijke prooi.
- Is biodiversiteit in Vlaanderen enkel nog te vinden in enkele afgerasterde snippertjes half-natuur, achter een draadraster, net zoals in de Zoo Antwerpen of Zoo Planckendael?
Predatorcontrole als deel van de oplossing
Om akker- en weidevogels effectief te beschermen, is het gebruik van een afrastering niet voldoende. Afrastering kan lokaal misschien effectief zijn, maar is geen oplossing voor het probleem. Sterker nog, het verplaatst het probleem.
Zonder gerichte predatorcontrole blijven akker- en weidevogels, maar ook hazen en/of reekitsen in de problemen. Predatorcontrole is één van de ingrepen die tot oplossingen leiden in onze Vlaamse cultuur- en half-natuurlijke landschappen. Landschaptypen waar ecologische processen verstoort zijn en waar antropogene voedselbronnen, dat zijn voedselbronnen die door menselijke activiteiten worden gecreëerd zoals restafval, het predator-prooimodel nog meer verstoren.
In het Memorandum dat HVV n.a.v. de verkiezingen van 9 juni 2024 opmaakte, stelt HVV dat de predatie door de vos één van de oorzaken is van een daling in de hazenpopulatie. Het probleem beperkt zich duidelijk niet uitsluitend tot vogels.
Moedig van Natuurpunt, maar volgen de leden?
Natuurpunt toont wel moed door het probleem van predatie door de vos te benoemen. Het is een belangrijk startpunt, maar het verhaal stopt hier niet. Zonder actieve predatorcontrole dreigen we de strijd om onze akker- en weidevogels te verliezen. Misschien wordt het wel eens tijd voor leden van Natuurorganisaties om ook eens op een objectieve manier naar jacht en wildbeheer te kijken en toe te geven dat predatiecontrole een must is om andere soorten nog kansen te bieden.
Zal de ratio van de Natuurpuntconservatoren en -ecologen het halen van de emotie van hun leden en de constante druk van natuurorganisaties om hun ledenaantallen te maximaliseren?
Zonder actieve predatorcontrole dreigen we de strijd om onze akker- en weidevogels te verliezen.
Vlaams Regeerakkoord 2024-2029
Het Vlaams regeerakkoord voor de huidige legislatuur is alvast heel duidelijk en volgt het standpunt van HVV – ‘Er komt een wetenschappelijk onderzoek naar de predatiedruk in Vlaanderen en de achteruitgang van onder andere de grondbroeders.’
HVV rekent op de steun van de in Vlaanderen terreinbeherende organisaties om hier constructief aan mee te werken.