Vandaag – op de laatste ministerraad van deze legislatuur – keurde de Vlaamse regering het verzamelbesluit faunabeheer definitief goed. Dit wijzigingsbesluit bundelt diverse aanpassingen aan onder meer de Vlaamse soorten-, jacht- en riviervisserijwetgeving. Hieronder worden de belangrijkste wijzigingen met impact op de jachtsector opgesomd.
Geluiddempers en nachtzichtapparatuur voor gemachtigde ambtenaren
Het Besluit van de Vlaamse Regering van 11 oktober 2002 tot bepaling van de wapens die tot de reglementaire uitrusting behoren van sommige ambtenaren van het Agentschap voor Natuur en Bos en tot vaststelling van de bijzondere bepalingen betreffende het voorhanden hebben, het bewaren en het dragen van wapens wordt aangepast, waardoor gemachtigde ambtenaren (i.e. aangestelden) van het Agentschap voor Natuur en Bos geluiddempers en nachtzichtapparatuur kunnen inzetten in het afgebakende besmet gebied bij een eventuele nieuwe uitbraak van Afrikaanse varkenspest, op voorwaarde dat de jacht op het everzwijn in dit gebied is toegestaan onder coördinatie van het agentschap, en op voorwaarde dat dit in overeenstemming is met de bepalingen van de federale wapenwetgeving.
Bezit en vervoer van vogels uit een andere Europese lidstaat
Het Soortenbesluit regelt het bezit en vervoer van vogels die in een andere Europese lidstaat op geoorloofde wijze zijn gedood of gevangen of op een andere geoorloofde manier zijn verkregen. De bedoeling van dit artikel is om de handel en het vervoer van een aantal populaire jachtvogels toe te laten. Door Brexit ontstond een handelsverbod voor onder meer moerassneeuwhoen en rode patrijs uit het Verenigd Koninkrijk. Op vraag van HVV werd de lijst aangevuld, zodat ook opnieuw rode patrijs, moeraassneeuwhoen en Barbarijse patrijs kan worden ingevoerd.
Beheerregeling van soorten
Het Soortenbesluit regelt de beheerregeling van soorten. Dat kan ook van toepassing zijn op uitheemse invasieve soorten, die reeds onder toepassing van bijlage 3/1 vallen, waarin ruime bestrijdingsmodaliteiten zijn opgenomen. Echter, de Vlaamse overheid is van oordeel dat een beheerregeling in sommige gevallen op een consistente en gecoördineerde manier moet aangepakt worden. Om die reden wordt nu voorzien dat in een beheerregeling beperkende maatregelen kunnen worden opgenomen op de in bijlage 3/1 bepaalde uitvoering van de bestrijding in de tijd, de middelen waarmee de bestrijding kan worden uitgevoerd, de personen die de bestrijding kunnen uitvoeren. Op 9 november 2020 werd de beheerregeling voor de muskusrat bij ministerieel besluit vastgesteld. Daarin staat in artikel 3, 1°: “Het vangen van muskusratten mag enkel worden uitgevoerd door medewerkers van een met een overheid geassocieerde instantie die professionele bestrijding van ratten uitvoert, te begrijpen: de Vlaamse Milieumaatschappij, provinciale en gemeentelijke diensten, polders en wateringen. De vzw RATO wordt als een met een overheid geassocieerde instantie begrepen, gelet op haar associatie met de Provincie Oost-Vlaanderen en diverse gemeentes.” Aangezien jagers hier niet bij staan vermeld, mogen jagers bij het inwerkingtreden van dit verzamelbesluit GEEN muskusratten meer schieten. Hubertus Vereniging Vlaanderen vindt deze bepaling manifest in strijd met de Europese Verordening 1143/2014 betreffende de preventie en beheersing van de introductie en verspreiding van invasieve uitheemse soorten. In de bespreking van deze beheerregeling voor muskusratten vroeg Hubertus Vereniging Vlaanderen expliciet om jagers in de lijst van uitvoerders op te nemen. Het zou ons evenmin verbazen dat binnenkort de Vlaamse overheid een nieuwe beheerregeling treft voor de muntjak, waarbij jagers uitgesloten worden, zodat enkel Vlaamse ambtenaren en hun aangestelden de soort kunnen bestrijden.
Drie nieuwe beschermde soorten
Verder worden drie soorten toegevoegd aan de bijlage 1 van beschermde soorten, met name de goudjakhals, de raaf en de paling.
Goudjakhals is een potentiële toekomstige soort in Vlaanderen. De soort is in gestage uitbreiding in Europa, en het is afwachten of, waar en hoe deze soort zich in Vlaanderen zal vestigen. Aangezien de goudjakhals nog niet is opgenomen in bijlage 1 van het Soortenbesluit, heeft deze momenteel niet de status van beschermde soort en is ook eventuele schade door goudjakhals niet vergoedbaar volgens de procedures van het soortenschadebesluit (cf soortenschadebesluit artikel 1, 6°). De Vlaamse regering wil echter geen voorafname doen aan de potentiële herziening van de status van grote carnivoren in Europa door het Europees parlement. Hubertus Vereniging Vlaanderen is alvast vragende partij om de soort toe te voegen aan artikel 3 van het Jachtdecreet, zodat de soort op termijn bejaagd kan worden, gezien de grote impact van de soort op onze wilde fauna en temeer de soort hier in het verleden nooit heeft geleefd.
In artikel 29 wordt bij de opname van goudjakhals in bijlage 1 van het Soortenbesluit naast categorie 2 ook categorie 4 aangeduid. Dit geldt als voorafname op het mogelijks opnemen van de soort als jachtwild in artikel 3 van het Jachtdecreet
Middelen, installaties en methoden voor het doden of vangen van dieren
Bijlage 2 van het Soortenbesluit regelt welke middelen, installaties en methoden voor het doden of vangen van dieren in het kader van dit besluit verboden zijn. Bijlage 2A somt de middelen, installaties en methoden op waarvan het gebruik verboden is conform artikel 16, § 1, met uitzondering van de middelen die toegestaan zijn conform bijlage 3 en bijlage 3/1. Bijlage 2C somt de middelen op waarvan het onder zich hebben verboden is gesteld en dus ook het gebruik ervan. Dit verzamelbesluit verplaatst nu strikken en stroppen van bijlage 2A naar bijlage 2C, waardoor die voortaan niet alleen verboden zijn te gebruiken, maar ook verboden onder zich te hebben.
Bovendien wordt bepaald dat het niet-selectief gebruik van bepaalde wettelijk toegestane gifstoffen en giftige lokazen verboden is. De expliciet verboden gifstoffen (zoals de actieve bestanddelen in Temik en Curater) en verboden giftig of verdovend lokaas wordt verplaatst naar bijlage 2C waardoor het bezit en gebruik ervan verboden is en er een duidelijke rechtsgrond wordt gecreëerd om deze stoffen in beslag te laten nemen door handhavers.
Het gebruik van trechtervallen en Larsen-kooien
Het gebruik van trechtervallen en Larsen-kooien (bijlage 3) en vangkooien die toegestaan zijn onder bijlage 3/1 voor de vangst van invasieve uitheemse soorten blijft een belangrijke instrumentenset bij een efficiënte bestrijding. Er wordt verduidelijkt dat vangklare kooien verplicht dagelijks gecontroleerd moeten worden uiterlijk één uur na officiële zonsondergang. In de aanvankelijke teksten werd opgelegd om de kooien voor 10u ’s morgens te controleren. Gelukkig kon HVV dit bijsturen, want voor veel werkende jagers is zoiets gewoonweg onmogelijk. Daarnaast bekwam HVV eveneens dat naar analogie met de kast- en kooivallen de dagelijkse controle kan worden uitgevoerd via elektronisch toezicht.
Alcohol, medicijnen of drugs
Het gebruik van alcohol, medicijnen of drugs kan leiden tot een verminderd bewustzijn en het foutief en ongecontroleerd gebruik van wapens. Om dat risico weg te werken worden zowel in het Jachtvoorwaardenbesluit, als bijlage 3 en 3/1 van het Soortenbesluit opgenomen dat het verboden is vuurwapens te dragen in elk van de volgende situaties:
- de ademanalyse meet een alcoholconcentratie van ten minste 0,22 milligram per liter uitgeademde alveolaire lucht;
- de bloedanalyse geeft een alcoholconcentratie van ten minste 0,5 gram per liter bloed aan;
- de persoon is in staat van dronkenschap of in een soortgelijke staat, met name ten gevolge van het gebruik van drugs of van geneesmiddelen.
Gas- en luchtdrukwapens
Ook het gebruik van gas- en luchtdrukwapens wordt aangescherpt. Voortaan moet er bij invasieve uitheemse soorten, waarbij het gemiddelde gewicht van een volwassen dier hoger dan twee kilogram is, gebruik gemaakt worden van munitie met een diameter van minimaal 6,35 millimeter, waarbij een minimale trefenergie van 40 J op 35 meter van de loopmond wordt bereikt. De lijst van deze soorten zal worden bekend gemaakt op de website natuurenbos.vlaanderen.be.
Bestrijding van uitheemse watervogels
Voor de bestrijding van uitheemse watervogels is in de periode van 15 augustus tot en met 30 september het gebruik van vuurwapens, luchtdrukwapens en gasdrukwapens alleen toegestaan tussen officiële zonsopgang en officiële zonsondergang.
Gelijkwaardigheid van het Franse jachtexamen
Ook het Jachtadministratiebesluit van 25 april 2014 wordt aangepast. Zo wordt de gelijkwaardigheid van het Franse jachtexamen na 1 juli 2024 niet meer erkend. De Vlaamse overheid wou de bepaling volledig schrappen waardoor de gelijkwaardigheid zou vervallen voor wie ooit in Frankrijk zijn jachtexamen aflegde. Gelukkig werd de bepaling gedeeltelijk naar de wensen van HVV aangepast. Opgelet, in de nieuwe bepaling staat dat het Franse attest van het slagen in het praktisch jachtexamen als gelijkwaardig wordt beschouwd wanneer het werd uitgereikt tussen 1 januari 2003 en voor 1 juli 2024 en voor zover de titularis beschikt over een geldig Vlaams jachtverlof voor het jachtseizoen dat voorafgaat aan het jachtseizoen waarvoor het jachtverlof wordt aangevraagd. Met andere woorden, alle Vlaamse jagers die een Vlaams jachtverlof hebben aangevraagd op basis van een Frans attest in het slagen van het praktisch jachtexamen zullen JAAR NA JAAR een Vlaams jachtverlof moeten aanvragen, zoniet vervalt de gelijkwaardigheid van het attest. Hubertus Vereniging Vlaanderen vindt dit een manifeste ongelijke behandeling van burgers, die beroep hebben gedaan op een mogelijkheid die door de Vlaamse wetgever werd voorzien.
Weigerings- of intrekkingsgronden van een jachtverlof
Het wijzigingsbesluit breidt de lijst van weigerings- of intrekkingsgronden van een jachtverlof door de arrondissementscommissaris uit. Voortaan zal het moedwillig schieten of vangen van beschermde soorten of niet bejaagbare jachtwildsoorten en het illegaal uitzetten van jachtwildsoorten of invasieve uitheemse soorten aanleiding geven tot een weigering of een intrekking van een jachtverlof, omdat dit volgens de Vlaamse overheid een sterkere impact heeft dan een geldboete. Bij een eerste veroordeling weigert de arrondissementscommissaris de afgifte van het jachtverlof voor één jaar. In geval van en tweede veroordeling wordt dit een weigering van het jachtverlof voor vijf jaar, of bij een derde veroordeling een levenslange maatregel. In geval van een veroordeling voor het uitzetten van everzwijnen is dit vanaf de eerste veroordeling een levenslange maatregel omwille van de gigantische economische, ecologische en maatschappelijke impact van die soort.
Daarnaast zal een jager zijn jachtverlof definitief verliezen, onder andere wanneer hij veroordeeld is voor milieumisdrijven bij nacht, met verboden middelen en in geval van daden van weerspannigheid en geweld.
1ste stap naar een legalisering van geluiddempers en nachtrichtkijkers
In het Jachtvoorwaardenbesluit neemt de Vlaamse regering een voorafname op een eventuele legalisering van geluiddempers en nachtrichtkijkers door de federale regering. In dat geval zullen de toestellen kunnen gebruikt worden bij de bijzondere jacht op everzwijnen, al dan niet geflankeerd door bijkomende regels die de minister kan opleggen.
Rapportageplicht van het afschot van grofwild
Tenslotte wordt de rapportageplicht van het afschot van grofwild verkort. In plaats van de gegevens over te maken binnen de dertig dagen na het verstrijken van het kwartaal waarin het afschot geschiedde, wordt dit voortaan verplicht te melden binnen de twee maanden na het afschot van het dier. HVV vroeg evenwel om te streven naar een administratieve vereenvoudiging door bijvoorbeeld in de toekomst de labels te voorzien van een unieke QR-code. Daarover bestaat een engagement van zowel N-VA als CD&V, twee waarschijnlijke partners uit de toekomstige Vlaamse regering.