Mag een jager zomaar en overal in Vlaamse velden en bossen een jachtkansel neerpoten? Het antwoord is zeer duidelijk: neen.
Een jager kreeg onlangs een aanmaning van het Agentschap voor Natuur en Bos omdat betrokkene een jachtkansel geplaatst had in een stuk bos van een openbaar bestuur, dus een openbaar bos. Hij moest die onmiddellijk afbreken. Nochtans was zijn beweegreden legitiem. Om veiligheidsredenen wenste die jager enkel te schieten vanop een jachtkansel. Toch kon het Agentschap niet anders dan een aanmaning geven. Ons recht stond de plaatsing van een kansel zonder vergunning in dat geval niet toe.
In bos- en natuurgebied kunnen hutten voor vis en jacht vergund worden op basis van het Koninklijk besluit van 28 december 1972, dat de gewestplanvoorschriften omvat. De bosgebieden zijn de beboste of de te bebossen gebieden, bestemd voor het bosbedrijf. Daarin zijn gebouwen toegelaten, noodzakelijk voor de exploitatie van en het toezicht op de bossen, evenals jagers- en vissershutten, op voorwaarde dat deze niet kunnen gebruikt worden als woonverblijf, al ware het maar tijdelijk. Eenzelfde bepaling geldt voor groen en natuurgebieden.
In de regel is iedere constructie die u plaatst onderworpen aan een omgevingsvergunning conform de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening. Art. 4.1.1., 3° definieert een ‘constructie’ als ‘een gebouw, een bouwwerk, een vaste inrichting, een verharding, al dan niet bestaande uit duurzame materialen, in de grond ingebouwd, aan de grond bevestigd of op de grond steunend omwille van de stabiliteit, en bestemd om ter plaatse te blijven staan of liggen, ook al kan het goed uit elkaar genomen worden, verplaatst worden, of is het goed volledig ondergronds.’
De Vlaamse regering achtte een omgevingsvergunning niet nodig voor bepaalde handelingen met een beperkte ruimtelijke impact. Art. 4.2.3. van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening vestigde de rechtsgrond tot het opstellen van het Besluit van de Vlaamse Regering tot bepaling van stedenbouwkundige handelingen waarvoor geen omgevingsvergunning nodig is van 16 juli 2010, beter gekend als het Vrijstellingsbesluit. Jachtkansels in agrarisch gebied in ruime zin werden toegevoegd op 28 februari 2014 aan artikel 5.2. van dat besluit. In het verslag aan de Vlaamse regering, dat het Besluit toelicht, staat volgende definitie voor een jachtkansel: ‘Een jachtkansel is ieder platform of gelijk welke verheven zitplaats, die het mogelijk maakt het wild te schieten vanaf een punt gelegen boven het normaal niveau van de grond. Wordt gelijkgesteld met een jachtkansel iedere constructie of iedere inrichting, met inbegrip van al of niet ingerichte bomen, die daartoe gebruikt wordt.’
Met agrarisch gebied in ruime zin bedoelt men alle gebieden, bestemd voor land- en tuinbouw in de ruime zin, ook indien dit onderworpen is aan bijzondere voorwaarden. Dat wil zeggen, agrarisch gebied, agrarisch gebied met ecologisch belang, agrarisch gebied met landschappelijke waarde, agrarisch gebied met archeologische waarde, bouwvrij agrarisch gebied… Concreet wil dat dus zeggen dat het plaatsen van een jachtkansel in alle gebieden met een andere bestemming op het gewestplan, wel onderworpen is aan een omgevingsvergunning. In agrarisch gebied in ruime zin is het dus mogelijk zonder vergunning.
Everzwijnen zijn mobiele dieren, zij migreren soms relatief ver naar foerageergebieden. Stel u voor dat een landbouwer, met een perceel in niet-agrarisch gebied, komt klagen dat hij overmatige schade ondervindt aan zijn gewassen en hij dus wenst dat u de everzwijnenpopulatie binnen de perken houdt. U wenst dat op een veilige manier te doen en u wenst dus een kansel te plaatsen. Dan moet u een omgevingsvergunning aanvragen. De vergunningverlenende overheid heeft een termijn voor het ontvankelijkheids-en volledigheidsonderzoek van maximaal dertig dagen, waarop de beslissende instantie zestig dagen de tijd heeft om een beslissing te nemen. Pas vijfendertig dagen na de aanplakking is de omgevingsvergunning uitvoerbaar, indien geen schorsend administratief beroep is kenbaar gemaakt. U begrijpt dat tegen de tijd dat u effectief een kansel kan plaatsen het kwaad al geschied is.
Bovendien bepaalt artikel 97, §1 van het Bosdecreet van 13 juni 1990 dat het verboden is constructies op te richten in openbare bossen, dat zijn bossen van openbare besturen die onder technisch beheer vallen van het Agentschap, zonder machtiging van het Agentschap én de eigenaar.
Kortom, de overheid vraagt aan jagers om de everzwijnenproblematiek in te dijken, maar tegelijkertijd bestaan er een aantal knelpunten op basis waarvan de jagers weerhouden zijn om snel te kunnen reageren op lokale acute situaties. Daarom vraagt HVV aan de Vlaamse regering om het Vrijstellingsbesluit aan te passen en de plaatsing van jachtkansels in alle ruimtelijke gebieden vrij te stellen van een omgevingsvergunning.
(Deze tekst verscheen eerst in De Vlaamse Jager -110 de jaargang, nr 01 -februari 2019)