Steeds meer jagers in West-Vlaanderen stuiten op dode hazen in het veld, tijdens de jachtdag worden ook bitter weinig hazen gezien in het veld. Om een beter beeld te krijgen van wat er aan de hand is, roept Hubertus Vereniging Vlaanderen (HVV) op om gevonden hazenkadavers te laten onderzoeken.
Het Probleem en wat weten we?
Jagers in West-Vlaanderen melden een zorgwekkende toename in hazensterfte. Tijdens jachtdagen worden in sommige regio’s nauwelijks nog hazen waargenomen, wat opmerkelijk is voor een provincie met een traditioneel grote hazenpopulatie. Het toenemende aantal kadavers in het veld roept vragen op, omdat de oorzaak vooralsnog onbekend blijft.
Sinds augustus wordt in Nederland een vergelijkbare trend waargenomen, met een sterke toename in meldingen van zieke en dode hazen. Aanvankelijk kwamen deze meldingen vooral uit de provincies Gelderland en Overijssel, maar inmiddels breiden ze zich uit naar Zeeland. Zeeuwse WBE’s nabij de Vlaamse grens, in de regio’s rond Gent en Brugge, rapporteren eveneens sterftegevallen (zie Figuur 1). Dit maakt de mogelijkheid aannemelijk dat een ziekte vanuit Nederland naar Vlaanderen is overgewaaid.
Het DWHC (Dutch Wildlife Health Centre) heeft van begin augustus tot nu 39 hazen onderzocht. Een aantal van deze hazen is d.m.v. PCR getest op Treponema (”hazensyfilis”) en Myxomatose. Alle geteste hazen waren negatief voor “hazensyfilis” maar positief in de PCR voor Myxomatose. In samenwerking met hun collega’s in Duitsland wordt onderzocht of dit myxoma-achtig virus hetzelfde is als dat bij konijnen wordt gevonden, of dat dit een andere variant is.
Figuur 1: Zeelandse WBE’s grenzen aan Vlaanderen.
Oproep tot Onderzoek
Hubertus Vereniging Vlaanderen roept haar leden op om gevonden dode hazen te laten onderzoeken op mogelijke ziekteverwekkers. Om meer inzicht te krijgen in de oorzaken van hazensterfte in Vlaanderen, is het belangrijk dat de onderzoeksresultaten worden doorgestuurd naar het HVV Kenniscentrum via [email protected]. Op deze manier kan HVV haar leden steeds voorzien van de meest recente informatie.
Let op: Raak de dode dieren nooit met blote handen aan. Dode hazen kunnen ziektekiemen hebben die gevaarlijk zijn voor mensen, zoals bijvoorbeeld hazenpest.
Wildlife Health Ghent (U-Gent)
Locatie en contact
Campus Merelbeke
Salisburylaan 133
9820 Merelbeke
[email protected]
+32 9 264 74 41
Prijs
Een autopsie (=macroscopische lijkschouwing), inclusief microscopisch weefselonderzoek van maximum 3 orgaanstalen (=histologie), kost €100 voor 1 tot 3 kadavers kleinwild.:
Het insturen van meerdere kadavers binnen één dossier geeft de onderzoekers meer kansen om de correcte doodsoorzaak te achterhalen. Als je bijvoorbeeld een verhoogde sterfte bij hazen waarneemt in je jachtgebied, dan ontvangt het labo liefst zo vers mogelijke kadavers en mag je tot drie kadavers insturen binnen het tarief van €100.
Als het kadaver niet te vervallen is, kan verder laboratorisch onderzoek gebeuren naar de ziekteverwekker. Op basis van fase 1 kan bijvoorbeeld een longontsteking gediagnosticeerd worden maar om te weten welke ziekteverwekker (virus, bacterie, schimmel, parasiet, …) verantwoordelijk is voor de longontsteking moet vaak verder onderzoek gebeuren. Hiervoor worden extra kosten aangerekend die kunnen variëren naargelang het type onderzoek.
Het uitvoeren van verder onderzoek gebeurd steeds in samenspraak met de inzender na het bespreken van het voorlopig autopsieverslag.
Procedure
U-Gent adviseert om ongeveer drie hazen aan te leveren. Hoe sneller dit gebeurt na de vondst, hoe beter, rekening houdend met het ontbindingsproces, om de kans op het verkrijgen van kwalitatieve stalen te vergroten.
Karkassen moeten koel gehouden worden tot ze in de koelruimte aankomen. Vervoer de karkassen in een dubbele zak met het oog op de volksgezondheid. De levering van de dieren kan op weekdagen worden gedaan bij de dienst Pathologie, ingang 76 (Zie Figuur 2) tussen 7u en 15u.
Het aanvraagformulier dat met het kadaver wordt meegeleverd kan je vinden op de website van de Faculteit Dierengeneeskunde Gent.
In de namiddag na aflevering ontvangt u via mail een voorlopig verslag met de macroscopische bevindingen of wordt u telefonisch gecontacteerd om de voorlopige resultaten met u te bespreken. Het eindverslag wordt doorgestuurd binnen de 3 weken na het uitvoeren van de autopsie. Deze termijn kan verlengen wanneer extra onderzoeken noodzakelijk zijn.
Meer vragen over een autopsie van hazen of ander wild? Stuur een mail naar [email protected] of bel naar +32 9 264 77 41.
Figuur 2: Plattegrond van Campus Merelbeke met aanduiding van leverpunt karkassen.
Dierengezondheidszorg Vlaanderen (DGZ)
Locatie en contact
Dierengezondheidszorg Vlaanderen vzw
Administratief adres: Industrielaan 29 – 8820 TORHOUT
Maatschappelijke zetel: Hagenbroeksesteenweg 167 – 2500 LIER
078 05 05 23
Prijs
De ophaling van hazen kost €40,94. Het is echter ook mogelijk om zelf kadavers aan te leveren in Torhout of in Lier.
De autopsie van maximaal 2 hazen (exclusief histologie), kost €131,27. Dit zonder bijkomende onderzoeken naar de specifieke ziekteverwekker. Zonder ophaling zal het volledige onderzoek ongeveer €200 kosten voor 2 hazen. De kost van het extra onderzoek kan variëren naargelang het type onderzoek.
! Deze prijzen kunnen licht variëren naargelang de indexering !
Procedure
Ophaling
Een ophaling van kadavers kan aangevraagd worden via de website van DGZ.
Je kunt een ophaling ook aanvragen door contact op te nemen met de DGZ-helpdeskmedewerkers:
- tel. 078 05 05 23 (telefonisch bereikbaar maandag tot vrijdag, van 8.30 tot 17 uur)
- e-mail [email protected]
De kans om tot een diagnose te komen is het grootst wanneer de aangeboden kadavers vers zijn.
Zelf aanleveren
Tijdens de openingsuren kan je kadavers afgeven bij het loket van DGZ in Torhout of Lier.
Wanneer de loketten gesloten zijn, kan je enkel in Torhout kadavers achterlaten, meer bepaald in de kadaverfrigo.
Samen met de kadavers wordt ook het aanvraagformulier meegeleverd.
De kans om tot een diagnose te komen is het grootst wanneer de aangeboden kadavers vers zijn.
- Locatie in Lier:
Hagenbroeksesteenweg 167
2500 Lier
Ma – vr: 8.30 – 17.00 u.
Gesloten op feestdagen - Locatie in Torhout
Industrielaan 29
8820 Torhout
Ma – vr: 8.30 – 17.00 u.
Za: 9.00 – 11.00 u.
Gesloten op feestdagen
Onderzoeken in het kader van autopsie worden elke werkdag uitgevoerd. Een schriftelijk verslag is daags na de lijkschouwing beschikbaar op DGZ Online en/of wordt per mail opgestuurd.
Resultaten van aanvullende onderzoeken worden doorgestuurd in de daaropvolgende dagen afhankelijk van de doorlooptijden van de onderzoeken.
Meer vragen over een autopsie van hazen of ander wild? Contacteer de DGZ-helpdesk via [email protected] of bel naar 078 05 05 23.