Door: Sara De Winter, aanspreekpunt bever van het Agentschap voor Natuur en Bos
De bever verdween in de 19de eeuw in Vlaanderen, maar sinds 2000 is deze Europees beschermde soort helemaal terug. Bevers zijn heuse ecosysteem-ingenieurs. Ze creëren biotopen voor vele andere soorten en zijn een bondgenoot in de strijd tegen droogte en klimaatverandering. Maar in een dichtbevolkte regio zoals Vlaanderen, botst de bouwijver van de bever wel eens op die van die andere ecosysteem-ingenieur, de mens.
Om het duurzaam samenleven met de bever te verzekeren is het nodig om een evenwicht te vinden tussen zijn strikte beschermingsstatus en het vermijden van overlast en schade. Dat vormt dan meteen ook de rode draad doorheen het soortenbeschermingsprogramma (SBP) bever.
Terug van weggeweest
De Euraziatische/Europese bever, Castor fiber, was enkele eeuwen geleden alom tegenwoordig op het Europese continent. De soort kwam voor van Spanje en Groot-Brittannië tot Siberië. Een eeuw geleden werd de Europese beverpopulatie door overbejaging gereduceerd tot ongeveer 1.200 dieren, verdeeld over 8 geïsoleerde gebieden. Herintroducties en natuurlijke verspreiding hebben intussen gezorgd dat de soort terug aanwezig is in een groot deel van haar oorspronkelijke areaal.
De bever doet het goed
Momenteel doet de bever het goed in Vlaanderen. Zowel de populatie als het areaal zijn sinds 2000 sterk uitgebreid. Op 1 januari 2023 tellen we in Vlaanderen 362 beverterritoria. De gunstige staat van instandhouding is bereikt en de verwachtingen voor de langere termijn zijn dat deze gunstige staat kan behouden blijven.
Bekken | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 |
Beneden-Schelde | 6 | 7 | 10 | 14 | 17 | 22 | 23 | 44 | 50 |
Boven-Schelde | 0 | 1 | 1 | 1 | 5 | 6 | 7 | 16 | 21 |
Brugse Polders | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 1 | 2 |
Demer | 10 | 10 | 14 | 22 | 26 | 29 | 34 | 44 | 52 |
Dender | 3 | 3 | 1 | 1 | 1 | 2 | 2 | 3 | 3 |
Dijle-Zenne | 24 | 28 | 33 | 48 | 55 | 69 | 74 | 71 | 72 |
Gentse kanalen | 1 | 1 | 2 | 2 | 2 | 3 | 3 | 11 | 12 |
Leiebekken | 0 | 0 | 1 | 1 | 1 | 2 | 2 | 1 | 3 |
Maas | 32 | 37 | 44 | 53 | 57 | 70 | 70 | 68 | 86 |
Nete | 6 | 11 | 14 | 13 | 17 | 20 | 24 | 47 | 61 |
TOTAAL | 82 | 98 | 120 | 155 | 181 | 223 | 239 | 299 | 362 |
Aantal beverterritoria per bekken in de periode 2015-2023 (bron: ANB)