Poelen, sloten, knotbomen, houtkanten, bomenrijen, hoogstamboomgaarden, heggen, holle wegen … zijn niet weg te denken uit ons landschap. Dit zijn allemaal voorbeelden van kleine landschapselementen (KLE). Vaak werden ze in het verleden aangelegd voor hun landbouwkundige functie, maar de laatste jaren staan ze onder druk door alternatieven die vaak minder onderhoud vragen. Door hun ecologische waarde worden ze streng beschermd door de wetgever.
Onderhoud van KLE
In bijlage 1 van de omzendbrief LNW/98/01 is vastgelegd wat valt onder het normale onderhoud van KLE. Hierin staat onder meer om de hoeveel tijd, op welk moment en hoeveel bepaalde KLE mogen worden gesnoeid of afgezet. Zolang de richtlijnen van deze omzendbrief nauwgezet worden gevolgd, mag normaal onderhoud gebeuren, ongeacht welk type KLE en het gebied waarin het gelegen is. Voor het onderhoud van KLE zoals het knotten van bomen of jaarlijks snoeien van hagen kan je een beheersovereenkomst afsluiten met de VLM. Bovendien voorzien veel gemeentes een subsidie voor de eigenaars of grondgebruikers die KLE onderhouden. Voor meer info hierover kan je contact opnemen met jouw gemeente.
Wijzigen van KLE
Het wijzigen van KLE is elke handeling die niet valt onder het normale onderhoud. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het verwijderen, rooien, afbranden, vernietigen, verbreden, rechttrekken, dempen, beschadigen … Volgende KLE en vegetaties mogen in geen enkel geval gewijzigd worden, onafhankelijk van de bestemming van het gebied waarin ze gelegen zijn. Het gaat dan om holle wegen, graften, bronnen, moerassen, duinvegetaties, vennen en heiden.
Daarbovenop is er een verbod op het wijzigen van alle KLE in gebieden van het Vlaams Ecologisch Netwerk (VEN). In andere gebieden, inclusief (landschappelijk waardevol) agrarisch gebied, geldt voor het wijzigen van KLE of vegetaties steeds een vergunningsplicht. Deze omgevingsvergunning kan online aangevraagd worden via het Omgevingsloket.
Op deze vergunningsplicht is in twee gevallen een uitzondering toegestaan. Ten eerste geldt deze plicht niet indien de werken kaderen in een goedgekeurd beheersplan. Ten tweede geldt de vergunningsplicht niet op huiskavels van een vergunde woning of bedrijfsgebouw, indien de KLE gelegen is binnen een straal van 100 meter rond het gebouw (50 meter indien het bedrijf in een groene bestemming gelegen is).
Bij twijfel kan de kruistabel natuurwetgeving gebruikt worden om te kijken of een wijziging aan een KLE enerzijds verboden of anderzijds vergunningsplichtig is.
Conclusie
De wetgeving die kleine landschapselementen beschermt, is complex en goed gereguleerd en bovendien zijn de boetes op overtredingen van natuurwetgeving zeker niet mals. Laat je dus zeker goed informeren voor je KLE wijzigt om nadien problemen en boetes te vermijden. Informatie over dit onderwerp kan verkregen worden bij jouw gemeente of bij je dienstetoonconsulent van Boerenbond. Wij staan klaar om jou te helpen opnieuw de bomen door het bos te zien.
tekst: Boerenbond