Het patrijzenproject Twenterand in het Oosten van Nederland, gestart in oktober 2021 en afgerond in maart 2023, bleek zeer succesvol. Tien deelnemers, voornamelijk melkveehouders, namen deel aan het project dat tot doel had het leefgebied van de patrijs, een iconische akkervogel, te verbeteren. Dit leidde tot een verdubbeling van de patrijzenpopulatie.
Succesvol patrijzenproject: uitdaging en oplossingen
De deelnemers voerden verschillende beheermaatregelen uit, zoals het inzaaien van kruidenrijke akkerranden, wintervoedselakkers, en het creëren van bloemblokken en botanisch hooiland. Deze maatregelen zorgden voor voldoende voedsel en dekking voor patrijzen, vooral in de winter.
De aanpak van het project was gericht op kleinschalige en eenvoudige ingrepen, zoals het niet volledig maaien van graspercelen en het handhaven van vanggewassen op maïspercelen. Deze maatregelen bieden de patrijzen bescherming en een geschikt leef- en broedgebied. De boeren merkten echter op dat predatie door roofdieren zoals buizerds, vossen en steenmarters een uitdaging blijft, ondanks de inspanningen om een optimaal leefgebied te creëren.
Naast deze uitdagingen was er ook frustratie over vroegtijdig maaien, wat soms patrijzennesten vernietigde. Toch wordt het project beschouwd als een succes, vooral omdat acht van de tien deelnemers na afloop besloten door te gaan met patrijzenbeheer, wat de toekomst van de patrijs in het gebied ten goede zal komen.
Maatregelen die zorgen voor een goede patrijzenpopulatie
- Creëren van kleine landschapselementen: afwisseling van akkerland met ruigtes, grachten, bermen, heggen en houtkanten is essentieel.
- Inzetten van kruidenrijke akkerranden, wintervoedselakkers.
- Overhoekjes, ruigten en grachten ongemoeid laten en graspercelen niet tot de rand maaien.
- Verminderen van predatiedruk: predatoren zoals buizerds, steenmarters en vossen vormen een bedreiging.
- Te vroege maaibeurten kunnen patrijzennesten vernietigen, optimaliseren van maaitijden.
- Samenwerking tussen boeren en jagers is cruciaal voor succes en duurzaamheid van patrijzenbeheer.
- Plaatsen van voedertonnen in vorstperioden: Dit helpt patrijzen de winter door te komen in periodes van voedselschaarste.
- Vanggewas op maïspercelen in de winter: Dit biedt extra bescherming en voedsel voor de patrijzen in de wintermaanden.
- Langdurige betrokkenheid: Het is belangrijk om te blijven inzetten met deze maatregelen om duurzame resultaten te bereiken.