Het gebeurt wel eens dat tijdens de huisvuilophaling een container geweigerd wordt omdat er lege hagelpatronen of hulzen inzitten. Dit kan komen omdat de ophalers onzeker zijn over de veiligheid van de inhoud of omdat er verkeerd gesorteerd is. We gingen het na bij de verschillende afval-intercommunales met een simpele vraag. ‘Waar moet een jager heen met zijn lege patronen en hulzen?’ Het antwoord leest u hier.
Lege hagelpatronen en hulzen sorteren
Om te starten is het belangrijk om te weten waaronder we gebruikte of afgevuurde munitie kunnen categoriseren. Lege hagelpatronen en hulzen worden wettelijk niet meer aanzien als munitie. Volgens de gecoördineerde federale wapenwetgeving kunnen we munitie als volgt afbakenen: ‘Een geheel bestaande uit een huls, een slaghoedje, een kruitlading en één of meer projectielen’. Wat overblijft van een afgevuurde kogel of hagelpatroon is zodus geen munitie meer en komt bij het afval terecht.
Wat is onbruikbare munitie
De vergunningsplicht voor munitie is niet van toepassing op patroonhulzen en projectielen die onbruikbaar zijn gemaakt. Maar wat bedoelt men nu met “onbruikbaar”? Het antwoord van Minister van Justitie, Annelies Verlinden, op de schriftelijke parlementaire vraag nr. 56-2-000260 van volksvertegenwoordiger Alain Yzermans van 08/05/2025, betreffende de “Lege patroonhulzen”, luidt als volgt: een afgeschoten gladloop- of kogelpatroon kan meestal opnieuw worden gebruikt en blijft dus in principe vergunningsplichtig. Dit stelt op zich geen problemen voor houders van een vergunning of houders van een sportschutterslicentie of jachtverlof, aangezien ze de hulzen in de hen toegestane kalibers mogen bewaren. Dit is evenmin een probleem voor erkende personen aangezien zij ingevolge artikel 16 van de wapenwet de hoeveelheid die kadert binnen hun wettige activiteiten mogen opslaan.
In de praktijk worden de afgeschoten hulzen veelal op de schietstand als metaalafval verzameld en periodiek vervoerd richting een erkend metaalverwerkend bedrijf. Als houder van een vergunning of houder van een sportschutterslicentie of jachtverlof kan men lege hulzen (waaronder hagelpatronen) ook in een pletwals of shredder steken en op die manier onbruikbaar maken (waardoor de vergunningsplicht niet langer geldt) alvorens ze zelf bij het (rest-)afval te gooien.
Kort samengevat: als je lege hulzen en/of kogels wil weggooien bij het restafval, moet je deze hulzen eerst onbruikbaar maken met een pletwals of shredder.
De correcte manier
Afval moeten we op de correcte manier sorteren. Heel wat afval bevat waardevolle materialen die kunnen gerecycleerd worden. Dat is beter voor het milieu maar ook van economisch belang. Grondstoffen zijn schaars en worden daardoor duurder. Door te recycleren blijven ze langer beschikbaar en is de nood aan nieuwe grondstoffen lager. Daarnaast komt er minder afval terecht op het stort of in de natuur. Op basis van de lijst van het Klein Gevaarlijk Afval kunnen we alvast concluderen dat munitie (of gebruikte munitie) niet tot deze categorie behoort.
Lege hagelpatronen zijn een samenstelling van twee materialen: metaal en plastic. In een sorteerinstallatie kunnen deze materialen niet afzonderlijk van elkaar gescheiden worden. Bijgevolg horen lege hagelpatronen dus niet bij ‘Plastiek, Metaal en Drankkartons’ maar bij restafval. Indien beide materialen volledig gescheiden kunnen worden kan alles wel bij PMD.
Lege hulzen van een kogelgeweer bestaan uit metaal en horen thuis bij de metalen (non-ferro). Met de lege hulzen van een kogelgeweer kan je eveneens terecht bij een metaalhandelaar. Het is wel mogelijk dat een handelaar deze weigert vanwege de kans op kruitresten.
Een goede tip is om lege patronen en hulzen grondig proper te spoelen om alle kruitresten te verwijderen. Eventueel kan je ze ook verzamelen in een emmer water om ze vochtig te houden tot de inzameling. Dit principe passen ze ook toe bij schietstanden waar het verzamelde stof met onverbrand kruit wordt vochtig gehouden in afwachting van de afvoer.
Bioammo
Naast de metalen kogels en plastiek/metalen hagelpatronen is er nu ook BioAmmo op de markt. Het bedrijf produceert het enige hagelpatroon met een 100% biologisch afbreekbare prop én huls. Zowel de hulzen als de proppen worden op plantaardige basis gemaakt van maïszetmeel en zijn dus CO2 neutraal. De wetenschappelijke term die hiervoor gebruikt wordt zijn biopolymeren. Dit zijn natuurlijke stoffen die 100% afbreekbaar zijn en 0% plastic bevatten. Na het schot mogen de lege hulzen gewoon in de groene container. Blijft er toch per ongeluk iets achter in de natuur, dan zal dit ook simpelweg composteren.
Voor composteerbaarheid is er een Europese norm opgesteld, de EN-13432. Dat is een wereldwijd bekende norm en is geschikt om de toepasbaarheid van gecertificeerde composteerbare kunststoffen in industriële compostering te garanderen. Met het OK-Compost certificaat waarover BioAmmo beschikt wordt aangetoond dat hun patronen voldoen aan de EU-norm.
BioAmmo-patronen zijn duurder, maar als jager en natuurliefhebber kan je enkel voorstander zijn van milieuvriendelijke alternatieven om je beheeractiviteiten uit te voeren.
Bruikbare actieve munitie
Je stopt met jagen maar er ligt nog een hoop bruikbare jachtmunitie op stock. Wat doe je ermee? In dat geval is er de mogelijkheid om de munitie aan een andere jager over te dragen.
Voor praktische redenen wordt aangeraden een kopie te maken van het model 9 van het wapen dat de verkrijger heeft, overeenstemmend met de afgestane munitie. Zo kan men bewijzen dat de munitie is afgestaan aan een persoon die over de munitie mag beschikken. Dit kan zonder meer. Het is dus niet nodig een document op te stellen.
Een tweede mogelijkheid is om de munitie in te leveren bij de lokale politie. De politiezone laat vervolgens de munitie vernietigen bij de Dienst voor Opruiming en Vernietiging van Ontploffingstuigen (DOVO). Een voordeel van deze dienst is dat de kosten van vernietiging wegvallen. Deze zijn vrij aanzienlijk en moeten gedragen worden door de politiezone die de munitie laat vernietigen. Dus eigenlijk ten laste van de gemeenschap.
Toch problemen met de ophaling van lege hagelpatronen of hulzen? Neem contact op met uw gemeente of lokale afval-intercommunale. Meer vragen over het overdragen of inleveren van bruikbare munitie? Neem contact op met de lokale politie.